Glossary - Quan Hoang On Investing

Balance Sheet (Bảng Cân Đối Kế Toán)

Asset = Tài sản
Liability = Nợ
Equity = Vốn chủ sở hữu
Cash = Tiền mặt, các khoản đương tiền và các khoản đầu tư tài chính ngắn hạn
Receivables = các khoản phải thu ngắn hạn
Inventories = hàng tồn kho
Current asset = Tài sản ngắn hạn, thường bao gồm cash, receivables và inventories
Long-term asset = Tài sản dài hạn
Debt = Nợ có lãi, bao gồm nợ ngân hàng hay trái phiếu
Current debt = Nợ có lãi ngắn hạn
Long-term debt = Nợ có lãi dài hạn
Net Cash = Cash – Debt
Market Cap = Vốn hóa thị trường = Giá cổ phiếu × Số lượng cổ phiếu
EV = Enterprise Value = Market Cap + Net Cash = Market Cap + Cash – Debt
Payables = các khoản phải trả (nợ) người bán
Accrued expenses = các khoản chi phí đã được ghi nhận nhưng chưa thanh toán, ví dụ chi phí điện nước, chi phí nhân công.
Current liability = Nợ ngắn hạn, thường bao gồm current debt, payables, accrued expenses
Long-term liability = Nợ dài hạn
Fixed Asset = PPE = Property, Plant and Equipment = Nguyên giá Tài sản cố định hữu hình. Chú ý đây là nguyên giá thay vì giá trị sổ sách của PPE (= nguyên giá – khấu hao lũy kế).
Working Capital = inventories + receivables
Working Liability = các khoản nợ ngắn hạn không phải trả lãi suất = payables + accrued expenses
Net Working Capital = vốn lưu động = working capital – working liability
NTA = Net Tangible Asset = tổng vốn hữu hình = Fixed Asset + Net Working Capital

Ngoài ra, một khái niệm quan trọng là Invested Capital (viết tắt là IC, tạm dịch là vốn đầu tư). Công thức chuẩn của Invested Capital theo sách giáo khoa tài chính là tổng vốn chủ sở hữu và chủ nợ (= Debt + Equity). Nếu giá trị sổ sách của PPE được sử dụng thay cho nguyên giá trong công thức tính NTA thì NTA xấp xỉ Invested Capital. Tuy nhiên, vì nguyên giá giúp tính toán lợi nhuận trên vốn đầu tư chính xác hơn nên trong blog này, Invested Capital (IC) được định nghĩa chính là NTA.

Income Statement (Báo Cáo Kết Quả Hoạt Động Kinh Doanh)

Sales = Revenue = Doanh thu
COGS = Cost of Goods Sold = Giá vốn bán hàng
Selling expense = Chi phí bán hàng
G&A = General & Administrative expenses = Chi phí quản lý doanh nghiệp
D&A = Depreciation & Amortization = Chi phí khấu hao
Gross Profit = Sales – COGS
EBITDA = Earning Before Interest, Tax, Depreciation & Amortization = Lợi nhuận trước các khoản chi phí tài chính, thuế, chi phí khấu hao
EBIT = Earning Before Interest, Tax = Lợi nhuận trước các khoản chi phí tài chính và thuế
Owner Earnings = Lợi nhuận thực dành cho cổ đông
Pre-tax Owner Earnings = Lợi nhuận thực trước thuế dành cho cổ đông

Đôi khi thuật ngữ Normal Owner Earnings được dùng để nhấn mạnh lợi nhuận thực dành cho cổ đông trong một năm có điều kiện kinh doanh bình thường trong chu kỳ kinh doanh. Tuy nhiên, từ owner earnings được dùng trong blog này với ý nghĩa tương tự normal owner earnings. Chữ “normal” chỉ được dùng khi cần nhấn mạnh.

Cash Flow Statement (Bảng Lưu Chuyển Tiền Tệ)

CFFO = Cash Flow From Operating Activities = Lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh
Capital Expenditure = CapEx = Tiền chi mua tài sản cố định và tài sản dài hạn khác
Maintenance CapEx = lượng CapEx để duy trì công suất của doanh nghiệp
FCF = Free Cash Flow = CFFO – CapEx
Dividend = Cash Dividend = Cổ tức tiền mặt

Các doanh nghiệp đôi khi trả cổ tức bằng cổ phiếu nhưng việc làm này chỉ tương đương với chia nhỏ cổ phiếu, không có tác dụng phân phối lợi nhuận cho cổ đông. Do đó trong blog này, cổ tức luôn có ý nghĩa là cổ tức tiền mặt.

Margin

Margin được dùng để đo hiệu quả kinh doanh qua mối quan hệ giữa doanh thu và chi phí. Margin có thể hiểu như với 100vnd doanh thu thì thu về bao nhiêu vnd lợi nhuận. Có các loại margin chính sau:

$\text{Gross Margin} = \frac{\text{Gross Profit}}{\text{Sales}} = \frac{\text{Sales} - \text{COGS}}{\text{Sales}}$
$\text{EBITDA Margin} = \frac{\text{EBITDA}}{\text{Sales}}$
$\text{EBIT Margin} = \frac{\text{EBIT}}{\text{Sales}}$
$\text{Owner Earnings Margin} = \frac{\text{Owner Earnings}}{\text{Sales}}$
$\text{Pre-tax Owner Earnings Margin} = \frac{\text{Pre-tax Owner Earnings}}{\text{Sales}}$

Turnovers

Turnover hay viết tắt là turns dùng để đo mức độ hiệu quả của doanh nghiệp trong việc sử dụng tài sản để sinh ra doanh thu. Turnover là tỷ số doanh thu chia cho trung bình tài sản dùng trong năm và có thể hiểu là với 1vnd đầu tư vào tài sản thì tạo ra được bao nhiêu doanh thu. Có vài loại turnover như sau:

$\text{Inventories Turnover} = \frac{\text{Sales}}{\text{Average Inventories}}$
$\text{Receivables Turnover} = \frac{\text{Sales}}{\text{Average Receivables}}$
$\text{PPE Turnover} = \frac{\text{Sales}}{\text{Average PPE}}$
$\text{NTA Turnover} = \frac{\text{Sales}}{\text{Average NTA}}$

Return

Return dùng để viết tắt cho lợi nhuận trên vốn đầu tư, được tính là tỷ số của lợi nhuận chia vốn đầu tư. Sử dụng normal owner earnings làm lợi nhuận, ta có vài định nghĩa sau:

$\text{ROE} = \frac{\text{Owner Earnings}}{\text{Average Equity}}$
$\text{Pre-tax ROE} = \frac{\text{Pre-tax Owner Earnings}}{\text{Average Equity}}$
$\text{ROIC} = \frac{\text{Owner Earnings}}{\text{Average NTA}}$
$\text{Pre-tax ROIC} = \frac{\text{Pre-tax Owner Earnings}}{\text{Average NTA}}$

Từ các định nghĩa trên, ta có công thức quan trọng:

$\begin{aligned}\text{ROIC} &= \frac{\text{Owner Earnings}}{\text{Sales}} \times \frac{\text{Sales}}{\text{Average NTA}}\\&=\text{Owner Earnings Margin} \times \text{NTA Turnover}\end{aligned}$